बाबा कधी येणार?
एवढं रात्री दहा वाजता कोण आलं? दारावरची बेल वाजली तशी पदराला हात पुसत पद्मा बाहेर आली. तीच्या मागोमाग राजू आलाच. दारात उभ्या व्यक्तीला पाहून पद्माला शॉकच बसला. तोवर तीला ढकलून राजू पुढे येऊन त्या व्यक्तीला बिलगला सुद्धा होता. माझे बाबा आले, माझे बाबा आले म्हणून नाचायला लागला. शेजारी पाजारी कुणाला समजायला नको म्हणून तीने नाईलाजाने त्याला आत घेऊन दार लावलं.
**************************************
साडेचार वाजत आले तशी पद्माची लगबग सुरु झाली. पाच वाजता राजूची शाळा सुटेल. घरी आल्यावर आज खायला काय बनवलं आहे म्हणून विचारत बसेल. रोज काय नवीन नवीन पदार्थ बनवून द्यायचे त्याला, हा पद्माला सतावणारा नेहमीचा प्रश्न. आज बटाटे वडे बनवूया, बरेच दिवसात वडे बनवले नाहीत म्हणून तीने अगोदरच बटाटे उकडून ठेवले होते. नारळ खवून त्याची चटणी बनवून ठेवली. वडयाचे गोळे करून ठेवले. घरी आल्यावर तळले की झालं.
तीने वेणी सारखी केली. आरशात बघून साडी चेंज केली. घराला कुलूप लावून मेन रोडवर आली. स्कूलबस यायची वेळ झालेली होती. मुलांना घ्यायला इतरही बायका, एक दोन पुरुष येऊन थांबले होते.
बस आली. बऱ्याच मुलांना खाली उतरवून पुढे निघूनही गेली. पद्माने राजूचं दप्तर घेतलं. त्याचा हात धरून ती घराकडे निघाली.
आज शाळेत काय शिकवलं राजू? घरचा अभ्यास दिला असेल ना? आज मस्ती नाही ना केली एका मुलाने? पद्मा नेहमी सारखं राजूला विचारत होती. पण राजू एका शब्दाने काही बोलत नव्हता. त्याचं लक्ष सुमितला कडेवर घेतलेल्या त्याच्या बाबाकडे होतं. पद्मा काय समजायचं ते बरोबर समजली होती.
घरी आल्या आल्या राजू पलंगावर फुरंगटून बसला. असा रागावलेला, गाल फुगवून बसलेला आठ वर्षाचा राजू खरं तर खूप क्यूट दिसत असे. पद्माने त्याचा पापा घेऊन त्याला बोलतं करायला सुरुवात केली.
मी आज एका मुलासाठी काय बनवलं आहे माहित आहे का? त्याचे फेव्हरेट बटाटे वडे... पद्मा लेकाचा मूड ठीक करू पाहत होती. बटाटे वडे ऐकल्यावर राजूच्या ओठावर थोडं हसू आलं, नाही असं नाही. पण लगेच राग सोडायला तो काही तयार होत नव्हता. चला पटापट वडे खाऊन घ्या. मग गार्डन मध्ये जायचं आहे ना! मोराच्या गाडीत बसायचं आहे की नाही!
आता अजून राग धरून ठेवणं त्या बाल मनाला अवघड होत होतं. त्याने आपले हात पाय धुतले.. आईकडून ड्रेस चेंज करून घेतला आणि टेबलवर येऊन बसला.
आईने लेकाला गरम गरम वडे काढून दिले ताटलीत. एकदम गरम गरम घास नको हं घेऊस, जीभ भाजेल. पद्माने वड्याचे दोन भाग करून दिले, जेणेकरून वडा लवकर निवेल. दोन वडे पोटात गेल्यावर राजू चार्ज झाला. आई माझे बाबा कधी येणार? सांग ना.. तिसरा वडा खाता खाता त्याने आईला विचारलं.
तुझे बाबा तिकडे लांब राहतात. त्यांना खूप काम असतं. म्हणून त्यांना नाही जमत यायला. पद्माने साचेबद्ध उत्तर दिलं.
सानिकाचे बाबा पण लांब राहतात खूप. पण दिवाळीला ते येतात. सानिका सुद्धा त्यांना भेटायला गेली होती एक दोन वेळा... माझ्या बाबांना एक दिवस सुद्धा वेळ नाही मिळत का? राजू तक्रार मांडत होता. बोलता बोलता त्याच्या डोळ्यात पाणी जमा झालं.. पद्माच्या हृदयात कालवा कालव झाली.
राजू मोठा होतोय, आजूबाजूला आई वडिलांसोबत राहणारी मुलं पाहिली की त्याला बाबाची कमतरता भासणं साहजिकच होतं. पण मुलाची समजूत कशी काढावी तीला कळत नव्हतं. तीला बरेचदा वाटायचं की राजुला सांगावं तुझे बाबा देवाघरी गेलेत असं, पण असं बोलायला तीची जीभ रेटत नसे.. आपल्यासाठी त्याचा बाप मेलेला असला तरी प्रत्यक्षात तो जिवंत आहे. अगदी तासाभराच्या अंतरावर तो राहतोय त्याच्या फॅमिली सोबत.
विचार करता करता पद्मा नकळत भूतकाळात गेली.
कॉलेजचे ते शेवटचं वर्ष. अगदी वर्ष संपता संपता तीची विक्रम सोबत ओळख झाली. इतकी वर्ष एकाच कॉलेजात शिकूनसुद्धा दोघं एकमेकांना अनोळखी होती. पिकनिकच्या निमित्ताने दोघांची ओळख झाली. पुढच्या एका महिन्यातच एकमेकांशिवाय दोघांना करमेनासं झालं. कॉलेज संपलं तरी दोघं तासंतास हॉटेल मध्ये बसून राहत. सुट्टीच्या दिवशी दोघं बाईक वरून भटकायला जायचे. त्यांची लगट सगळ्यांच्या नजरेत येऊ लागलेली. एक दोन मैत्रीणींनी पद्माला सावध करून पाहिलं.. पण पद्माच्या डोळ्यावर विक्रमच्या प्रेमाची झापड होती. अशाच एका मोहाच्या क्षणी दोघं नको ते करून बसली.
दोन तीन वेळा पद्माला फार्म हाऊस वर नेऊन आणल्या नंतर विक्रमचा तीच्यातला इंटरेस्ट संपला. काही दिवस पद्मा खूप रडली.. नको त्या माणसावर आपण विश्वास ठेवला ह्याचा तीला पश्चाताप झाला.. पण नंतर आलेल्या शहाणपणाला काहीच अर्थ नव्हता.
अशातच एक दिवस तीला जाणवलं, आपल्या पोटात विक्रमचा अंश वाढतोय. घरच्यांना समजलं तेव्हा बाबांनी तीला खूप मारलं. आईने देखील तीला झालं गेलं विसरायचा सल्ला दिला. आपण आजच माझ्या गायनॅक मैत्रिणीकडे जाऊ आणि तुझी सुटका करून घेऊ, आईने तीच्या परीने प्रश्न सोडवला.
पण हे करायला पद्माने नकार दिला. ती डायरेक्ट विक्रमच्या घरी येऊन धडकली. तीथे विक्रमचे वडील मंत्री साहेबांसोबत बसले होते. पद्माने जे काय आहे ते बिनधास्त विक्रमच्या वडिलांना सांगितलं. तीला वाटलं होतं विक्रमचे बाबा लेकाला फैलावर घेतील. पण असलं काहीच नाही घडलं. उलट त्यांना विक्रमच्या 'मर्दानगी' बद्दल कौतुकच वाटलं. काही पैसे त्यांनी पद्माच्या अंगावर फेकले, तीचं तोंड बंद करायला. पद्माने मंत्री साहेबांकडे अपेक्षेने पाहिलं. पण त्यांचीच नजर तीच्या अंगावरून सापासारखी वळवळत होती. तीला तिथे अजून फार वेळ थांबणं अशक्य झालं. ती घरी निघून आली.
तू काय ठरवलं आहेस? आईसोबत डॉक्टरकडे जा आणि मोकळी हो... बाबांनी तीला बजावलं.
नाही, काही झालं तरी मी ह्या बाळाला पाडणार नाही. त्याला जन्म देईन, वाढवेन. जे काही झालं त्यात त्याचा काय दोष? मी त्याचा जीव का घ्यावा? पद्मा आपल्या निर्णयावर ठाम होती.
ठीक आहे, मग तुला ह्या घरात राहता नाही येणार.. एक काम कर, तू आपल्या दुसऱ्या घरी जाऊन रहा. तुला महिन्याला लागतील तेवढे पैसे मी देईन. आमचं जे काही आहे ते तुझंच आहे. तुझ्या भल्या बुऱ्या सगळ्या संकटात आम्ही आहोतच. पण तू इथे राहून लोकांना पडणाऱ्या प्रश्नाला उत्तर देणं आमच्याने शक्य नाही. बाबांनी तीला अल्टीमेटम दिलं.. आणि पद्मा कायमसाठी इथे राहायला आली.
मुलाला एकटीने जन्म देणं, त्याला वाढवणं एवढं सोपं नव्हतंच पद्मासाठी. पण तीच्यातल्या आईने तीला बळ दिलं लढायला. तीच्या आई बाबांचा रोज फोन येतो तीची चौकशी करायला. आठ पंधरा दिवसांनी ते तीला, नातवाला भेटायलाही येतात. राजूला घेऊन तू घरी ये असा ते पद्माला आग्रहसुद्धा करतात. पण पद्माने माहेरी पुन्हा कधीच पाऊल नाही ठेवलं.
************************************
आई सांग ना गं माझे बाबा कधी येतील? राजूच्या प्रश्नाने ती भानावर आली. तू मला त्यांचा फोटो पण नाही दाखवला अजून. राजूची भुणभुण सुरूच होती.
राजू चल, गार्डन मध्ये जायला उशीर होतोय आपल्याला. पद्माने विषय बदलून राजूला फिरायला बाहेर आणलं. दिड दोन तासांसाठी राजू आपलं बाबा प्रकरण विसरून सुद्धा गेला.
जेवण झालं. राजूच्या डोळ्यावर पेंग येऊ लागलेली. पुन्हा राजूने बाबाचा घोषा सुरू केला.
आई सांग ना गं बाबा कधी येणार? निदान त्यांचा फोटो तरी दाखव. राजू काही हट्ट सोडायला तयार नव्हता.
शेवटी पद्माने काहीतरी विचार करून मोबाईल घेतला. फेसबुक ओपन केलं.. फ्रेंड सजेशन मध्ये बरेच प्रोफाइल दिसत होते. रँडमली स्क्रोल करत असताना एक प्रोफाइल समोर आलं. हे बघ तुझे बाबा... तीने राजूला एक फोटो दाखवला.
वोव माझे बाबा किती मस्त आहेत! त्या फोटोमधला गृहस्थ साधारण चाळीशीचा असावा. पण त्याची उंची, मेंटेन केलेली बॉडी, हसरा चेहरा, भारदस्त मिशा त्याच्या व्यक्तिमत्वाला उठाव आणत होत्या. राजू तर हरखूनच गेला. मोबाईल घेऊन तो देवासमोर उभा राहिला. बाप्पा माझ्या बाबाला लवकर घरी पाठव.
निरागस राजूला आपण नकळत फसवलं म्हणून पद्माचे डोळे भरून आले. तीने चेहऱ्यावर पाण्याचा हबका मारला. इतक्यात बेल वाजली. एवढ्या रात्री कोण आलं म्हणून तीने दार उघडलं. राजूला ज्या श्रीकांत नावाच्या माणसाचा फोटो त्याचा बाबा म्हणून दाखवला त्याला अचानक दारात बघून तीला शॉकच बसला. बाबा आले बाबा आले म्हणून राजू श्रीकांतला बिलगला. पद्माने त्याला घरात घेतलं नाईलाज होऊन.
पद्माने पाण्याची बाटली आणून दिली. तुम्ही कोण आहात? आणि अचानक माझ्या घरी कसे आलात? थोडं सावरल्यावर तीने त्याला विचारलं.
राजू बेटा बाप्पाकडे प्रार्थना करत होता ना माझ्या बाबांना लवकर पाठव असं.. बाप्पाने त्याचं ऐकलं आणि मला लगेच इथे पाठवलं. श्रीकांतने मांडीवर बसलेल्या राजूचा पापा घेत उत्तर दिलं.
अहो पण हे कसं शक्य आहे? पद्माला काहीच समजत नव्हतं.
मी तुमच्या सगळ्या प्रश्नांची उत्तरं देतो. थोडा वेळ राजूला खेळवतो, तो झोपला की मी निघून जाईन.. प्लिज माझ्यावर विश्वास ठेवा. तो अजिजीने बोलत होता. नाईलाज होऊन पद्मा गप्प राहिली.
हे बघ मी काय काय आणलं आहे राजू साठी! चॉकलेट्स, खेळणी, ड्रेसेस, पुस्तकं... आवडलं ना तुला? श्रीकांतने राजू समोर बॅग उघडून विचारलं.
किती मस्त आहे हे! राजूने आनंदाने त्याला मिठी मारली. मी उद्या माझ्या सगळ्या फ्रेंड्सना दाखवणार हे सर्व. आई उद्या संध्याकाळी आपण पार्टी करू. माझ्या सगळ्या मित्रांना घरी बोलवू. त्यांना दाखवेन माझे बाबा किती मस्त आहेत ते.... चालेल ना?
ह्यावर पद्मा गप्प बसली... पण श्रीकांतने राजूला जवळ घेऊन सांगितलं... राजू बाळा मला फक्त आजच सुट्टी मिळाली आहे... तू झोपून उठशील तेव्हा मी गेलेलो असेन.
बाबा एवढ्या लवकर नाही जायचं तुम्ही.. राजू पुन्हा रुसला..
आमचा गुड बॉय आहेस ना तू... मग असं रागवायचं नाही. आणि बाबा कधी येणार असं विचारून आईला त्रास नाही द्यायचा... ओके? प्रॉमिस?
प्रॉमिस... पण म्हणजे तुम्ही आता परत कधी नाही येणार? राजूने रडवेल्या चेहऱ्याने विचारलं...
येईन की... पण आता त्याला खूप अवकाश आहे. तू खूप अभ्यास कर, मोठा हो... तेव्हा मी येईन हं परत.. त्याने राजूची समजूत काढली..
ये माझ्या मांडीवर झोप आता... खूप रात्र झाली आहे.. मी तुला गोष्ट सांगतो.. एक गोड राजपूत्र होता तुझ्या सारखा.. बाबाच्या तोंडून गोष्ट ऐकता ऐकता राजू गाढ झोपून गेला. ह्याला बेडरूम मध्ये नेऊन ठेवू का? श्रीकांतने पद्माला विचारलं.
हो या इकडे.. पद्माने ए सी चालू केला... चादर सारखी केली. त्यावर राजूला झोपवून दोघं बाहेर आले.
चला मी निघू? त्याने पद्माला विचारलं.
पण तुम्ही अचानक कसे आलात? तुम्ही कोण आहात? मला काहीच सांगितलं नाहीत... पद्मा बोलली.
तो बोलू लागला...
मला देखील सहा वर्षाचा एक मुलगा आहे. अगदी तुमच्या राजू सारखा गोड. पण तो माझ्या जवळ नसतो. माझा आणि बायकोचा डिवोर्स झाला आणि मुलाची कस्टडी बायको कडे गेली. मला त्याला महिन्यातुन एकदाच भेटायला परवानगी आहे. त्याला वरचेवर भेटता येत नाही, त्याचे लाड करता येत नाही.. हेच विचार माझ्या डोक्यात असतात सतत..
असंच एकदा त्याला भेटायला निघालो होतो. मला निघायला खूप उशीर झाला होता. भेटीची वेळ निघून गेली असती तर माझ्या बायकोने मुलाला भेटायला नाकारलं असतं. ह्याच विचारात मी गाडी चालवत असतांना माझा अपघात झाला आणि माझा जागीच मृत्यू झाला. मुलाला भेटायची इच्छा अपूर्णच राहिली. माझा आत्मा तडफडत असतो त्याला भेटायला.
माझ्या मुलाला माझ्या बद्दल म्हणावं तितकी ओढ नाही. पण आज राजूने मनापासून प्रार्थना केली त्यामुळेच मला यायला मिळालं. माझ्या मुलाबद्दल वाटणारं प्रेम मी त्याला देऊ शकलो. आता कदाचित माझ्या आत्म्याला शांती लाभेल. येतो मी.. काळजी घ्या राजूची... बाबा कधी येणार म्हणून तो आता तुमच्या जवळ हट्ट नाही करणार. थोडा मोठा झाला की त्याला तुम्ही त्याच्या खऱ्या बाबांबद्दल सांगून टाका. तो समजू शकेल सगळं.
येतो मी.. म्हणून तो दार उघडून निघून गेला. पद्माने दार लावून घेतलं. लाईट्स ऑफ करून राजू जवळ येऊन झोपली. बाबा लवकर परत या... राजू झोपेत बरळत होता. पद्माने त्याला कुशीत घेतल्यावर नकळत तीचे डोळे वाहू लागले. तीने राजूवरची मिठी अजून घट्ट केली.
समाप्त
©®
राजेंद्र भट
२७ नोव्हेंबर २०२३